Przemyśl

60-tysięczne miasto Przemyśl nie bez powodu nosi taką nazwę, ponieważ swoje początki zawdfzięcza rodowi Przemyslidów i zarazem należy do najstarszych polskich miast. Ulokowany we wschodniej części Polski, niedaleko granicy jest siedzibą kilku waznych instytucji, w tym podkarpackiego wojewódzkiego konserwatora zabytków, izby celnej, bieszczadzkiego oddziału straży granicznej, oraz ogromnego archiwum państwowego.

Historia

Pierwsze ślady bytności człowieka na terenie dzisiejszego Przemyśla sięgają 30 tysięcy lat pne. Do około X wieku człowieka pierwotnego zastąpił człowiek cywilizowany, a na obecnym miejscu na wzgórzu wyrósł gród, otoczony ziemnymi wałami, stanowiący punkt sporny przez całe stulecia z uwagi na jego usytuowanie graniczne. W początkowym okresie miasto przechodziło z rąk do rąk. W latach 1087 - 1124 Przemyśl był samodzielnym księstwem pod panowaniem dynastii Rurykowiczów, a w 1340 został włączony do Polski przez króla Kazimierza Wielkiego. Koniec XIV wieku to przejęcie władzy przez Węgrów. Przemyśl wraca do Polski w 1387 r. po śmierci Ludwika w 1382 r. Dużą rolę w historii miasta odegrał Władysław Jagiełło, który nie tylko w nim bywał, ale też potwierdził jego prawa miejskie. W XIV i XV wieku Przemyśl odgrywał znaczącą rolę kulturalną i edukacyjną. Rozwijało się też samo miasto, handel, rzemiosło, dochodziły nowe przywileje. Cały ten czas to także liczne tatarskie najazdy i pożary. XVI i częściowo XVII wiek to "złoty okres" w dziejach miasta. Kolejni królowie nadawali nowe przywileje, zezwalające na budowę fabryk, warzelni piwa i łaźni. Zbudowano też wodociągi, brukowane ulice, kościoły. W XVII wieku nastąpił kres powodzenia, w wyniku szwedzkich wojen i rozbiorów. Odrodzenie, to dopiero połowa XIX wieku, powstanie linii kolejowej i wzrost liczby mieszkańców. W czasie wojen Przemyśl pełnił rolę twierdzy, wyjątkowo nękanej przez najeźdźców. Po II wojnie światowej oddzielenie miasta od ekonomicznego zaplecza rolniczego zahamowało jego rozwój.

Zamki i pałace

Przemyśl jako miasto stare, będące ulubieńcem królów i miejscem ich postojów posiada w swoim obrębie kilka znaczących zabytków z nimi związanych. Najważniejszym i zarazem najstarszym jest Zamek Kazimierzowski, górujący nad Starym Miastem na wysokości 270 m n.p.m. zamek wybudowany został na polecenie Kazimierza Wielkiego, ale mieszkał w nim też Stanisław Poniatowski, a zarządzał i przeprowadził przebudowę starosta przemyski Piotr Kmita. Wiosną 2005 r. zamek doczekał się najnowocześniejszej w skali kraju iluminacji, zdobywając dzięki niej nagrodę. Dziś zamek jest siedzibą najstarszego amatorskiego teatru w Europie - "Fredreum". Na zamkowej baszcie znajduje się punkt widokowy. W dzielnicy Bakończyce znajduje się XIX-wieczny Pałac Lubomirskich, wraz z otaczającym go parkiem stanowiący dziś własność Wyższej szkoły Wschodnioeuropejskiej. Pozostał też w mieście XVI-wieczny dworek po księdzu Stanisławie Orzechowskim, pisarzu i kanoniku przemyskim. Przy ulicy Czackiego znajduje się również XIX-wieczny Pałac Biskupów Greckokatolickich, dziś siedziba Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.

Kościoły i zabytki sakralne

Najważniejszym przemyskim kościołem jest Bazylika Archikatedralna. Wybudowana zostałą w stylu gotyckim w XV i XVI w. na miejscu dawnej rotundy św. Mikołaja z XII-XIII w. W archikatedrze znajduje się otoczona kultem alabastrowa statua Matki Bożej Jackowej, pochodząca z końca XV wieku. Bazylika jest miejscem spoczynku relikwii znanych świętych. Posiada też dobudowaną 71-metrową dzwonnicę z masywnym krzyżem. Zespół kościelno-klasztorny o.o. Franciszkanów wkomponowany jest w szereg budynków mieszkalnych, ale warto zajrzeć do jego wnętrza i obejrzeć cudowny Obraz matki Boskiej oraz liczne rzeźby. Inne ciekawe koscioły w Przemyslu, to Kościół i klasztor o.o. Reformatów, Kościół Świętej Trójcy i klasztor s.s.Benedyktynek, wybudowany w latach 1768 - 1777 jako kościół klasztorny, kościół Salezjanów. W Przemyślu wielokulturowym i wielowyznaniowym pozostały też jeszcze dwie synagogi oraz dwie malownicze cerkwie. Przy klasztorach istniały też szkoły, spośród których zachowało się do dziś Kolegium Jezuickie.

Inne zabytki

Nie można też zapomnieć o istniejących w Przemysłu zabytkowych zabudowaniach mieszczańskich. Nietypowy jest przemyski Rynek, bogaty w skwerki z zielenią i drzewa, który otaczają z trzech stron kamienice. Przemyśl jako twierdza posiadał też doskonałe fortyfikacje, których wiele przetrwało do czasów współczesnych. Składają się one z pozostałości murów i fos z przełomu XV i XVI w., modernizowanych w XVI w. Na terenie miasta znajdują się również forty pierścienia wewnętrznego "Twierdzy Przemyśl". Z XIX wieku pochodzi budynek Starostwa Powiatowego, budynek Garnizonowego Klubu Oficerskiego, Dom Robotniczy, budynek dworca PKP, budynek dawnego Cyrkułu. Na uwagę zasługuje również zbudowana w latach 1775-77 w stylu barokowym Wieża Zegarowa, w której dziś znajduje się unikatowe Muzeum Dzwonów i Fajek, a także symbol miasta – Kopiec Tatarski, usypany w kształcie podłużnego trójkąta o owalnej podstawie i wymiarach 100 x 16 m, wysokość 12 m.

Informacje ogólne

Powierzchnia 46,18 km²
Ludność 66 229
Gęstość 1 439,4 os./km²
Prawa miejske 1389 rok

			Lovetotravel Kontakt

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies